W zakładach przemysłu chemicznego i farmaceutycznego kurz to coś znacznie więcej niż tylko brud. Może być toksyczny, reaktywny, wybuchowy — i niebezpieczny nawet w śladowych ilościach. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać niegroźny, pył może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, technicznych i prawnych. Dlatego kontrola emisji pyłów nie jest jedynie kwestią estetyki lub porządku, lecz kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa procesowego i jakości produktu.
Czym jest pylenie?
Pylenie to emisja drobnych cząstek stałych do atmosfery roboczej w wyniku procesów technologicznych, takich jak mieszanie, mielenie, przesypywanie, pakowanie czy reakcje chemiczne. W przemyśle chemicznym i farmaceutycznym pyły mają często złożony skład chemiczny i różną charakterystykę fizyczną – mogą być łatwopalne, żrące, reaktywne lub silnie toksyczne.
Pylenie w przemyśle chemicznym
W zakładach chemicznych mamy do czynienia z pyłami powstającymi przy pracy z:
• pigmentami,
• katalizatorami,
• solami chemicznymi,
• proszkami metali,
• nawozami mineralnymi.
Wiele z tych substancji ma tendencję do reagowania z powietrzem lub wilgocią, co może prowadzić do samozapłonu lub degradacji produktu. W praktyce pyły mogą powodować:
• korozję instalacji,
• zanieczyszczenie krzyżowe między liniami produkcyjnymi,
• zwiększone ryzyko wybuchu pyłu – zwłaszcza w obecności źródeł zapłonu, takich jak ładunki elektrostatyczne.
Dodatkowym wyzwaniem jest zgodność z dyrektywą ATEX, która określa wymagania dotyczące atmosfer wybuchowych. Instalacje muszą być odpowiednio klasyfikowane i wyposażone w systemy odpylania, które zapobiegają gromadzeniu się pyłów w strefach zagrożonych wybuchem.
Pylenie w przemyśle farmaceutycznym
W sektorze farmaceutycznym problem pylenia jest równie poważny, a może nawet bardziej skomplikowany. Wiele procesów, takich jak:
• mikronizacja,
• tabletkowanie,
• kapsułkowanie,
• suszenie rozpyłowe,
generuje pyły zawierające substancje czynne (API – Active Pharmaceutical Ingredients), które mogą być nie tylko szkodliwe, ale i bioaktywne nawet w mikroskopijnych ilościach.
Ochrona operatorów przed ekspozycją na substancje farmaceutyczne jest absolutnym priorytetem.
Ochrona produktu przed kontaminacją krzyżową jest niezbędna dla zapewnienia zgodności z normami GMP (Good Manufacturing Practice).
Systemy odpylania muszą działać z wysoką dokładnością i być projektowane zgodnie z surowymi regulacjami.
W przypadku pracy z wysokoaktywnymi substancjami farmaceutycznymi (HPAPI), nieodzowne są systemy odpylania typu Containment, łączące funkcje filtracji, hermetyzacji oraz zabezpieczenia przed wybuchem.
Konsekwencje braku skutecznej kontroli pylenia
Niedostateczna kontrola emisji pyłów może prowadzić do szeregu poważnych problemów:
.• Zagrożenia zdrowotne dla pracowników – pyły chemiczne i farmaceutyczne mogą wywoływać alergie, choroby układu oddechowego, a nawet zatrucia.
• Niebezpieczeństwo wybuchu – wiele pyłów organicznych i metalicznych jest łatwopalnych.
• Zanieczyszczenie produktów – co skutkuje kosztownymi reklamacjami lub wycofaniem serii z rynku.
• Problemy z audytami i certyfikacją – brak zgodności z normami (np. ATEX, GMP, ISO) może oznaczać zakaz produkcji lub wysokie kary.
Jak skutecznie przeciwdziałać?
Efektywne systemy odpylania to dziś niezbędny element infrastruktury w nowoczesnych zakładach chemicznych i farmaceutycznych. Odpowiednio zaprojektowany układ:
• skutecznie wychwytuje i filtruje pyły jeszcze w miejscu ich emisji,
• eliminuje ryzyko eksplozji dzięki zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń (np. systemów odciążenia wybuchu, izolacji),
• spełnia wymagania przepisów europejskich (ATEX, DSEAR, GMP),
• poprawia warunki pracy i bezpieczeństwo personelu.
Pylenie to niewidzialne, lecz realne zagrożenie w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym. Wymaga ono systemowego podejścia, które uwzględnia zarówno bezpieczeństwo procesowe, jak i zdrowie pracowników oraz jakość produktu końcowego. W dobie coraz bardziej restrykcyjnych regulacji i rosnących oczekiwań rynkowych, odpowiednia filtracja i kontrola emisji pyłów staje się nie wyborem, lecz koniecznością.
NEU-JKF Sp. z o.o. od lat dostarcza kompleksowe systemy filtracji i odpylania, zaprojektowane z myślą o najtrudniejszych warunkach pracy. Nasze rozwiązania:
• są w pełni zgodne z wymaganiami ATEX,
• minimalizują ryzyko kontaminacji i ekspozycji personelu,
• zwiększają efektywność procesów produkcyjnych,
• umożliwiają pełną integrację z istniejącymi liniami technologicznymi.
Zespół naszych inżynierów projektuje instalacje indywidualnie – analizując zarówno charakterystykę produktu, jak i wymagania zakładu oraz obowiązujące przepisy.
Skontaktuj się z NEU-JKF Sp. z o.o., aby omówić, jak możemy zwiększyć bezpieczeństwo w Twoim zakładzie.
